تاریخ اختراع شیشه

در سراسر اروپا هنر ساخت این محصول رنگ‌آمیزی شده مزین بخش کلیساها و مراکز مذهبی بزرگ در سراسر این قاره شد. در قرن 13 میلادی شیشه‌هایی با ارتفاع بزرگ تولید شد تا از آن به‌عنوان پنجره‌ی کلیساها استفاده شود. در زمان جنگ‌های صلیبی، تولید این محصول در ونیز توسعه داده شد و آن شهر مرکز تولید آن در جهان غرب شد.
در قرن‌های گذشته که شیشه به‌صورت گسترده و فراوانی یافت نمی‌شد از شیشه به‌عنوان وسیله‌های تزیینی و ظروف خانگی استفاده می‌شد؛ اما باگذشت زمان و پیشرفت علم و صنعت تولید شیشه از شیشه برای ساختمان‌ها به‌عنوان شیشه درب و پنجره استفاده شد.
در بررسی تاریخ اختراع شیشه، می توان گفت که در ابتدا از شیشه برای بناهای مهم شاهزادگان و کاخ‌ها برای نشان دادن شکوه و عظمت ساختمان‌ها و صاحبان بناها به کار می‌رفت. بعدها شیشه به‌عنوان یکی از مصالح همگانی شیشه در ساختمان مورد استفاده قرار گرفت. شیشه در معماری بعد از انقلاب صنعتی به‌صورت گسترده در نماها و حتی در تزیین فضای داخل ساختمان مورد استفاده قرار گرفت. از جمله موارد مورد استفاده شیشه در ساختمان می‌توان به شیشه بالکن، شیشه حمام و همچنین برای نمای ساختمان‌ها از شیشه‌های یک دست اسپایدری استفاده می شود.

تاریخچه شیشه | تاریخچه پیدایش شیشه

تاریخچه پیدایش شیشه و کشف آن با تاریخ تمدن بشر شروع می‌شود. بشر اولیه توانست با صیقل دادن سنگ کاربردهای بسیاری برای آن بیافریند. چاقو و نیزه اولین اختراع بشر بود؛ اما پس‌ازآن سنگ‌ گدازه‌های آتش‌فشانی نظر او را جلب کرد. با توجه به شواهد موجود می توان تاریخچه شیشه را مورد بررسی قرار داد. 
این گدازه‌ها که بسیاری از آن‌ها شفاف بود پایه‌گذار استفاده از سنگ برای ساخت شیشه شد. سیلیس با خاصیت بلورین خود ماده اولیه این محصول شد. از سیلیس شیشه را پرداخت و قابل‌استفاده کردند و مصر، بین‌النهرین و ایران از اولین نقاط دنیا بود که آن را به کار بردند. بعدها اقوام ساکن در سوریه امروزی توانستند آن را به‌صورت لوله تولید کنند تا تحولی شگرف در این صنعت صورت پذیرد. کمی بعد تولید این محصول در امپراتوری روم رونق گرفت و رومیان آن را به تمام کشورهای تحت سلطه و همسایگان خود گسترش دادند. در سال 1000 میلادی شهر اسکندریه مصر مهم‌ترین مرکز تولید شیشه جهان آن روز بود. 

تاریخچه اختراع شیشه | شیشه چه زمانی اختراع شد؟

با بررسی مطالعات تاریخی درباره تمدن های گذشته می توان به اسرار و شواهد زیادی درباره نحوه زندگی و اختراعات و کشفیات بشر دست یافت. از جمله کشفیات مهم بشر در طول تاریخ می توان به تاریخچه اختراع شیشه اشاره کرد. هم زمان با تاریخچه اختراع شیشه جهش بسیار زیادی در صنعت ساختمان سازی و لوازم مصرفی خانه شکل گرفت. سوال مهمی که برای همگان مطرح می باشد این است که شیشه چه زمانی اختراع شد؟ برای پاسخ به این سوال به بررسی روند شکل گیری و اختراع شیشه در طول ادوار مختلف و بیان جزییات سالهای شکل گیری و روند پیشرفت صنعت شیشه پرداخته ایم. در ادامه به بررسی سالهای اختراع شیشه می پردازیم.

تاریخچه شیشه در معماری

از گذشته تا کنون شیشه جزئی از معماری محسوب می شده که کارآیی و استفاده وفور شیشه در معماری نوین پدیدار گشت. تاریخچه شیشه در معماری بنا به دوره های مختلف معماری و هنر متفاوت بوده است. در برخی از دوره ها از شیشه فقط به عنوان زینت دهنده خانه و در دوره هایی دیگر به عنوا یک ابزار کارآمد در صنعت ساخت و ساز استفاده شد. 
تاریخچه شیشه در معماری نوین را می توان در معماری سبز و شیشه برسی نمود که شیشه به عنوان انتقال دهنده نور خورشید به داخل اداره ها و ساختمان ها کارآیی دارد. انتقال نور موجب می شود تا محیط کاری از نشاط و سرزندگی و در نهایت افزایش کارآیی کارکنان می گردد. همچنین برای کنترل دما و عایق بودن صدا و حرارت در معماری از شیشه های پرداخت شده دوبل استفاده گردیده. با برسی تاریخچه شیشه در معماری می توان اظهارداشت که شیشه در معماری نوین نقش بسیار کارآمدی را ایفا نموده است تا مصرف انرژی و ایجاد آلودگی زیست محیطی به میزان بسیار زیادی کاهش یابد.

تاریخچه شیشه‌ گری در جهان

شیشه ‌گری را می‌توان هنر شکل دادن به شیشه بیان کرد. این هنر این‌گونه انجام می‌شود که به‌ وسیله حرارت دادن به ماده شیشه از حالتی که موجب مایع و نیمه مایع شدن شیشه شده و با دمیدن و ابزار مخصوص شیشه را به شکل‌های زیبا و هنرمندانه در می‌آورند. هنر شیشه‌گری در جهان یکی از قدیمی‌ترین صنایع است که مردم به آن اشتغال داشتند. کاوش‌های انجام‌شده توسط مورخان تاریخی مستند بر این موضوع است که تاریخچه شیشه‌گری در جهان به دوره خیلی قبل مربوط می‌شود. با بررسی تاریخچه شیشه‌گری در جهان می توان به گسترش و پیدایش هنر شیشه‌ گری در ایران نیز پی برد.
بر اساس بررسی های انجام‌شده در سطح جهانی قدیمی‌ترین دست سازه‌های شیشه‌ای در خاورمیانه یافت شده. در هزاره سوم قبل از میلاد نیز سومری‌ها با شیشه و صنعت آن آشنایی داشتند. بر اساس تاریخچه شیشه‌گری در جهان در ابتدا از شیشه به‌عنوان ظروف و لوازم تزیینی که دارای نقوش و تراش‌هایی بودند استفاده می‌شده است.

سیر تحول شیشه در زمان های مختلف
شیشه در دوره‌ها و زمان‌های مختلفی مورداستفاده بوده و درگذر زمان و تاریخ  دچار سیر تحول و تغییر در ترکیبات سازنده شده که موجب شده تا از شیشه به‌عناوین‌مختلف و متفاوتی مورداستفاده قرار بگیرد. در زر به برسی شیشه و استفاده آن در ادوار مختلف می‌پردازیم.

اختراع شیشه در دوره باستان
در دوره باستان در بین‌النهرین دیگر کشورها در ترکیبات لعاب و شیشه‌گری بوده و در سومر و آشور این صنعت پیشرفت چشم‌گیری داشته است. نحوه ساخت و ترکیبات شبیه در بین‌النهرین و مصر بسیار متفاوت از یکدیگر بوده به‌طوری‌که بر اساس تحقیقات شیشه ساخته‌شده در بین‌النهرین بعد ا ز هزار سال به مصر واردشده است. بر اساس تحفی‌ات مورخان مشخص‌شده که شیشه‌سازی از سده  سیزده قبل از میلاد نیز در شهر خوزستان موجود بوده است.

اختراع شیشه در دوره سلوکیان

بعد از گذشت مدتی و در دوره سلوکیان صنعت شیشه را فینیقی‌ها در مدیترانه بنیان کردند. بر اساس شواهد و تحقیقات، پیدایش صنعت شیشه‌سازی در ایران در زمان ساسانیان و پارت‌ها رواج بیشتری داشته است. درگذشته از شیشه به‌عنوان ظروف و تزیینات درب و پنجره مورد استفاده قرار می دادند و در برخی از دوره‌های تاریخی از شیشه‌های رنگی به‌عنوان جواهرآلات برای زنان مورد استفاده قرار گرفت. در دوره شاه‌عباس تلاش نمود که صنعت شیشه‌سازی را در ایران افزایش دهد و موجب پیشرفت این صنعت شد ولی شیشه گران بعدها فقط به تولید شیشه مورد نیاز خود پرداختند که موجب شد تا این صنعت رشد چندانی نداشته باشد. 

اختراع شیشه در معماری

شیشه به‌عنوان یک ترکیب جدید و شفافی است که از زمان پیدایش تاکنون همواره مورد استفاده طراحان و معماران بسیاری بوده، استفاده از شیشه در دوره‌های مختلف موجب شکل‌گیری اندیشه و سبک نوینی در معماری هر دوره شده است. 
به دلیل در دسترس نبودن شیشه برای همگان در گذشته بیشتر از شیشه برای تزیین کاخ‌ها و اقامتگاه‌های شاهزادگان مورد استفاده بوده تا شکوه و عظمت بناها و ساکنین را به نمایش بگذارند.

شیشه و استفاده آن در گذر تاریخ معماری جهان 

استفاده گسترده شیشه را می‌توان در قرون‌وسطی مشاهده نمود. در آغاز دوره رنسانس استفاده از شیشه‌رنگی در نما به دلیل کم‌رنگ شدن ساخت ساختمان و بناهای بزرگ کاهش پیدا کرد و استفاده از شیشه به داخل منازل انتقال یافت. در سده 19 میلادی هم‌زمان با معماری گوتیک به دلیل ارزان‌تر شدن قابل تهیه بودن شیشه برای همگان به استفاده از شیشه‌رنگی نگاه تازه‌ای شد. 
شیشه در ابتدا بیشتر به‌عنوان ظروف مصرفی و همچنین لوازم تزیین در ساختمان، زیورآلات مورد استفاده قرار گرفت. بعدها با گسترش ساخت، محبوبیت استفاده از آن در ساختمان افزایش یافت. 
در قرن 20 و با پیشرفت صنعت شیشه‌سازی شیشه‌ مقاوم‌سازی شده (سکوریت و لمینت) کاربرد این شیشه‌ها در صنعت ساختمان‌سازی افزایش مخصوصاً ساختمان و بناهای چند طبقه و نمای تمام شیشه بناها مورد استفاده قرار ‌گرفت. در ابتدای کشف شیشه به دلیل اینکه قابلیت حل شدن در آب را نداشت به‌عنوان ظرف کاربرد داشت اما با گذشت زمان و آگاهی از دیگر خاصیت‌های شیشه از جمله خاصیت بازتابندگی و شکست از شیشه به‌عنوان عدسی و ابزار ستاره‌شناسی و پزشکی استفاده می‌شود.

شیشه در معماری ایرانی

شیشه در سال 1550 میلادی هم‌زمان با دوره تیموریان وارد ایران شد و از آن زمان به بعد مورد استفاده در ساختمان و معماری بود. ولی بیشترین رشد و توجه به شیشه در دوره معماری سبک ایرانی اسلامی بود که از شیشه بیشتر برای گنبد مساجد و اماکن مذهبی، دروسی‌ها و پی‌جوهای مشبک مورد استفاده بود تا به شکوه و عظمت بناها جلوه بیشتری بدهند. بعدها و با گذشت مدتی استفاده از شیشه‌های ساده و رنگی در منازل نیز مورد استفاده معماران قرار گرفت تا زیبایی خاصی به محیط ببخشند.

خواص شیشه

شیشه‌های اختراع‌شده موجود در بازار دارای ترکیبات مشابه و عناصر دیگری دارند که همین عناصر موجب درخشان‌تر شدن شیشه می‌شوند. چون ضریب شکست نور بازتاب آن بالا می‌رود. برای ایجاد خاصیت عدسی به شیشه به آن اکسید لانتان  اضافه می‌کنند. اضافه کردن آهن به شیشه باعث می‌شود تا انرژی فروسرخ را جذب نماید. به همین ترتیب با افزودن یک عنصر خاص به شیشه می‌توانند شیشه ساخته‌شده را برای صنایع و مواد خاص دیگری مورد استفاده قرار دهند. 
به همین منوال و با تغییر در ترکیبات و مواد و همچنین فرایند ساخت شیشه‌ها می‌توان شیشه لمینت و شیشه سکوریت را در ابعاد و اندازه‌های دلخواه تولید نمود که تمام شیشه‌ها پایه اصلی عنصر سیلیس را دارا می‌باشند. 

ویژگی فیزیکی شیشه 

شیشه به دلیل نوع ساختار و عناصر سازنده آن بعد از تولید دارای برخی ویژگی‌های مهم واصلی است که دلیل اصلی برای استفاده از شیشه در موارد خاص و ویژه شده است. مهم‌ترین ویژگی و خاصیت شیشه شفافیت آن است. به دلیل فرایند ایجاد کشش سطحی در شیشه موجب شکل‌گیری شیشه و به وجود آمدن سطح شفاف می‌شود. به‌طوری‌که ازیک‌طرف شیشه طرف دیگر به‌وضوح قابل‌مشاهده است. شیشه توانای شکستن نور، عبور نور را دارد. در صنایع و موارد مختلف کاربرد دارد از جمله کاربرد شیشه در الکترونیک نوری (فیبر نوری) است. 
به دلیل ساختار شیشه می‌توان آن را در هنگام ساخت به اشکال و صاف و ساده یا پیچیده ساخت و برای افزایش مقاومت آن لایه به لایه روی آن باید کارهای ویژه‌ای انجام داد. 
 

• دیدگاه ها / پرسش و پاسخ

ارسال

---